Nipah atonnan! Dünya indi də Hindistan yarasalarının caynağına keçə bilər
Məsələyə reaksiya verən Keralanın səhiyyə naziri Vina Corcun sözlərinə görə, nazirlik mərhumun təmasda olduğu 251 nəfəri aşkarlayıb ki, onlardan 129-u tibb işçisidir. Artıq yüzlərlə hindistanlının karantinə alındığı bildirilir. Hindistan Tibb Elmləri İnstitutunun professoru Aşutoşa Bisvas isə əhaliyə xəbərdarlıq edib ki, oyanan virus tənəffüs problemləri, qızdırma, əzələ və güclü başağrısı, başgicəllənmə, ürək bulanmasına səbəb ola bilər. Bir sözlə, koronavirusla eyni simptomlar müşahidə edilir.
Professor xatırladıb ki, bundan əvvəl Hindistanda biri Kerala, digəri isə Qərbi Benqalda olmaqla iki "Nipah" epidemiyası yayılıb. Sonuncu epidemiya zamanı xəstələnənlərin təxminən 90%-i ölüb. Daha sonra, 2019-cu ildə bu virusa yoluxma ilə bağlı yalnız 1 fakt aşkarlanıbmış. İndi isə, 2021-ci ildə, dünyanın və Hindistanın koronavirusla mübarizə apardığı bir vaxtda “Nipah”la bağlı ölümcül hallar qeydə alınır. Hindistanlı alim təəssüflə onu da vurğulayıb ki, bu xəstəlikdən qurtulmaq üçün xüsusi bir müalicə yoxdur.
Hindistanda bu günə qədər dörd "Nipah" epidemiyası yaşanıb. NiV infeksiyası ilə bağlı ilk fakt 2001-ci ildə Qərbi Benqalın Siliguri bölgəsində, daha sonra 2007-ci ildə Qərbi Benqalın Nadia rayonunda aşkarlanıb. Üçüncü epidemiya isə 2018-ci ildə Kerala əyalətinin Kozhikode şəhərində meydana gəlib. Həmin vaxt 18 nəfər ölüb.
Faridabaddakı "Fortis Escorts" xəstəxanasının baş məsləhətçisi Ravi Şekhar Jhaya görə, NiV-in yeni pandemiyaya çevrilməsi real görülmür. "Hindistan keçmişdə bu epidemiyanı çox yaxşı lokallaşdırdı" deyən Jha hazırkı simptomların da (ürəkbulanma, qusma, öskürək, qızdırma, nəfəs almaqda çətinlik və ağır dehidratasiya) əvvəlkilər kimi digər tənəffüs yolları xəstəliklərinə bənzədiyini bildirib.
Tibb elmi hələ də ölüm nisbətinin 40-75 faiz arasında olduğu NiV-in müalicəsini və peyvəndini aşkarlamayıb. Profilaktik tədbirlər baxımından isə digər təhlükəli viruslardan qorunmada istifadə edilən metodlar “Nipah”a da şamil olunur. Tez-tez əllər yuyulmalı, spirt və gigiyenik vasitələrdən aktiv şəkildə istifadə edilməlidir. Mütəxəssislər yarasaların olduğu və yoluxmaların qeydə alındığı əraziyə getməməyi tövsiyə edirlər. Artıq Hindistanda səlahiyyətli şəxslər insanları yarasaların qonduğu ağaclara yaxın durmamağa çağırıblar. Yarasalardan başqa donuzlar da virus yayıcısı sayılır.
Tural Tağıyev
Azvision.az