BRİKS üzv ölkələr arasında körpü rolunu oynayır
Hindistan BRİKS çərçivəsində Rusiya amilindən də istifadə etməyə çalışır. Məlumdur ki, Rusiya Çinlə strateji tərəfdaşlığa önəm verir. Ancaq Moskva Çinlə əməkdaşlığı Hindistanla əməkdaşlığa qurban vermək istəmir. Kreml hər iki dövlətlə yaxşı əlaqələrə malik olmaq istəyir. Bəzi ekspertlərin fikrincə, Dehli sürətlə dəyişən geosiyasi şəraitdə Pekinin regional təsirini tarazlaşdırmaq üçün Rusiyanın Uzaq Şərqdəki iqtisadi varlığını gücləndirməyə çalışır. Təsadüfi deyil ki, Hindistanın xarici işlər nazirinin müavini bir neçə gün əvvəl Moskvada məhsuldar səfər həyata keçirdi və başda Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov olmaqla müxtəlif yüksək vəzifəli şəxslərlə görüşdü. Hindistanlı diplomat görüşləri yekunlaşdırdıqdan sonra Rusiya Diplomatik Akademiyasındakı tələbə auditoriyası qarşısında çıxış edərək suallara cavab verdi. O çıxışında dedi ki, Dehli Rusiyanın Uzaq Şərqində iqtisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsində maraqlıdır:
“Yeni sektorlar inkişaf etdirə biləcəyimiz və kokslaşan kömür, taxta, maye təbii qaz kimi yeni sahələrə investisiya yatırmaq istəyən şirkətlərə kömək edə biləcəyimiz çox yüksək bir potensial sahə olaraq görürük. Orada böyük potensial var”.
Beləliklə, Dehli çox çalışır ki, Rusiyanın bölgədəki iqtisadi fəallığı yalnız Çinlə əməkdaşlıq üzərində qurulmasın. Hindistanın siyasətçiləri son illərdə Rusiyanın Qərblə münasibətlərinin pisləşməsinə cavab olaraq Moskvanın Çinə çox yaxınlaşmasını narahatlıqla izləyiblər. Ona görə də Dehli bu gedişatı dəyişməyə çalışıb.
Hindistanın baş naziri Narendra Modi 2019-cu ildə Rusiyanın Uzaq Şərqdəki liman şəhəri olan Vladivostoka etdiyi səfərdə Dehlinin bölgənin iqtisadi inkişafına yardım üçün 1 milyard dollar kredit ayırmağa hazır olduğunu bildirdi. Yeni dəniz marşrutunun Hindistan və Rusiya arasında malların daşınma müddətini Avropa marşrutu ilə 40 günə qarşı 24 günə endirəcəyi gözlənilir.
“Rusiyanın Hindistanla ticarət yolları, yəni iki istiqamətdə mal axını qura bilsək, Rusiya bu və ya digər şəkildə daha geniş Hind-Sakit okeanına daxil olacaq. Hamı başa düşür ki, inhisarçı alıcı olaraq Çinə güvənmək çox təhlükəlidir.Rusiya ilə Hindistanın maraqları birləşir. Hindistanın bütün mühüm ixrac mallarında Çinə alternativ olaraq mövqe tutması üçün real bir fürsət var” – bu hindistanlı rəsmilərdən birinin səsləndirdiyi fikirdir. Dehlinin təklifləri Moskvanı maraqlandırıb. Rusiya prezidenti Vladimir Putin Uzaq Şərqdə iqtisadi inkişafın təşviq edilməsini “bu əsrin milli prioriteti” adlandırıb. Hiss olunur ki, Rusiya uzaq şərdəki fəallığını yalnız Çinlə məhdudlaşdırmaq istəmir. Digər tərəfdən Rusiyada anlayırlar ki, Hindistanla əlaqələrə önəm verməsələr Dehli alternativ olaraq ABŞ-la münasibətlərini gücləndirəcək.
Hazırladı: “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Azvision.az
Teqlər: Hindistan Rusiya Əməkdaşlıq