Azərbaycanın dövlət xidmətləri üçün bir pəncərə mərkəzi səmərəliliyi artırır.

İnnovativ yeni qurum dövlət xidmətlərini daha əlçatan etmək və korrupsiyanın qarşısını almaq məqsədini daşıyır

Guardian Professional, Çərşənbə, 31 İyul 2013, 08.00

Bakı/Azərbaycan kimi şəhərlərdə bir-pəncərə mərkəzlərinin vətəndaşların xidmətləri əldə etməsinə çox böyük təsiri vardır.
Vətəndaşlar bu gün hüquqlarını bilir, dövlət xidmətləri ilə bağlı yüksək keyfiyyətli məlumatlara çıxışları var və özəl sektordan yüksək səviyyəli xidmət almağa vərdiş ediblər.
Ona görə də onların dövlət xidmətlərinə olan tələbləri də çox yüksəkdir və inkişaf etməkdə olan ölkələr bu ehtiyacları qarşılamaq üçün çoxlu mühüm və radikal islahatlar həyata keçiriblər.
Bir-pəncərə mərkəzi modeli –vətəndaşların bir sıra dövlət xidmətlərini əldə edə bildikləri belə mərkəzlər – İngiltərə, Kanada və Gürcüstan kimi ölkələrdə xidmətlərin göstərilməsində səmərəliyi artırmaq üçün tətbiq edilmişdir. Azərbaycan bir müddət əvvəl həmin modeli tətbiq etmişdir ki, bu da, vətəndaşların dövlət xidmətlərini əldə edilməsinə güclü təsir göstərmişdir.

Azərbaycanın xidmət və qiymətləndirmə şəbəkəsi

Keçən ilin elə bu ayında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar Dövlət Agentlyiinin yaradılması barədə Fərman imzaladı. Məqsəd müasir texnologiyalardan istifadə etməklə dövlət xidmətlərini vətəndaşlara daha əlçatan etmək idi. Bunun bir hissəsini Azərbaycan Xidmət və Qiymətləndirmə Şəbəkəsi (ASAN) təşkil edir ki, onun da əsas hədəfləri yüksək bacarıqları və motivasiyaları olan dövlət qulluqçuları tərəfindən dövlət xidmətlərinin vahid məkanda və koordinasiya olunmuş şəkildə göstərilməsi təşkil edir. Mərkəzlərdə bütün xidmətlər onlayn formada həyata keçirilir.

ASAN modelinin altı əsas prinsipləri bunlardır: müştərini və onun ehtiyaclarını diqqətdə saxlamaq, hökumətlə əlaqəni təmin etmək, bacarıqları artırmaq, ictimaiyyətə verilmiş sözü tutmaq, innovasiya və korrupsiyaya qarşı mübarizə aparmaq.

Müştərini və onun ehtiyaclarını diqqətdə saxlamaq

Müştərini və onun ehtiyaclarını diqqətdə saxlamaq vəzifəsi çətin vəzifədir və bu məqsədlə bir sıra tələblər təmin edilməlidir. Ilk növbədə özünəməxsus şərait, eləcə də müştərinin ehtiyacları nəzərə alınmalıdır.
Bank hesablarının açılması, valyuta mübadilə əməliyyatları, cərimələr və dövlət rüsumlarının ödənilməsi üçün bank xidmətləri, daşınmaz əmlak, avtomobil sığortası, pulsuz hüquqi xidmət, tibbi xidmətlər və tərcümə xidmətləri bu mərkəzlərdə təmin edilən pulsuz xidmətlərin bir hissəsidir.

Həmçinin, bu mərkəzlərə gəlmə imkanı olmayan vətəndaşlar üçün Mobil Asan xidmətləri də fəaliyyət göstərir. Bu şəbəkənin digər müsbət nəticələrindən biri də odur ki, 17-25 yaş arası könüllülər özləri ərizə yaza bilməyən vətəndaşlara bu işdə kömək edirlər. ASAN xidmətin digər xüsusiyyəti odur ki, vətəndaş bir mərkəzə gəlməklə bir şox xidmətlərdən istifadə edə bilər.

Bacarıqların artırılması

Özünün inteqrasiya edilmiş yanaşması ilə bu şəbəkə dövlət qurumlarının düşüncələrini və fəaliyyətlərini dəyişmişdir. Irəliləyişlərin müşahidə edildiyi sahələr fəaliyyətin təkmilləşdirilməsi, mərkəzlərinin yüksək səviyyəli idarəedilməsi, təşkilati struktur və idarəçilik mədəniyyətidir.

İnsan resurslarının səmərəli idarə edilməsi bu bacarıqların gücləndirilməsinin ayrılmaz hissəsidir. Bu mərkəzlərdə çalışan işçilərin orta yaş həddi 18-35 arasıdır və yarıdan çoxunun xaricdə təhsil təcrübəsi vardır. Qısaca, ASAN xidmət mərkəzləri müvafiq bacarıqlara malik müvafiq dövlət qulluqçuları ilə təchiz edilmişdir. burada çox motivasiyalı, çevik və dövlət xidmətlərini vətəndaşların ehtiyaclarına uyğun yüksək keyfiyyətlə təmin etmək bacarığında olan insanlar çalışır. Bütün bu amillər Azərbaycanda dövlət xidmətlərinin daha yaxşı olmasına təkan verir.

Elektron-xidmətlər

ASAN- modeli həmçinin xidmətlərin təkmilləşdirilməsi və onların daha dayanıqlı olması üçün innovativ yollar tapmışdır. Belə ki, ASAN xidmət mərkəzlərində bütün ödənişlər onlayn, poçt məntəqələri və ya “pay-poynt”lar vasitəsilə həyata keçirilir, xidmətlərin keyfiyyəti və sürəti artmışdır və xidmətlərin göstərilməsi daha səmərəli/qənaətli olmuşdur.
Bu mərkəzlərdə nağd formada ödənişlərin olmaması da şəffaflığı artırır və korrupsiya riskini azaldır. Buna əlavə, burada dövlət qurumları tərəfindən göstərilən bütün xidmətlər davamlı olaraq monitorinq edilir və qiymətləndirilir.

Kamal Cəfərov
Azərbaycan Hüquqşünaslar Konfederasiyasının Baş Katibi
Bizə email göndərin: [email protected].