Onlarla insan övlad sahibi olmaq arzusu ilə yaşadığı halda, onlarla valideyn doğma uşağından imtina edir. Nəticədə gələcəyin alimi, həkimi, mühəndisi olacaq uşaqlar ümid yerini sığınacaqlarda görürlər.



Reportaj hazırlamaq üçün baş çəkdiyimiz “Ümid yeri” uşaq sığınacağının rəhbəri Nigar Məsimli bildirib ki, 20 il ərzində onlara 5 minə yaxın uşaq pənah gətirib.

Onun sözlərinə görə, sığınacaqda uşaqların hər biri ilə fərdi məşqul olunur, onların təhsilə cəlb edilməsi üçün lazımı sənədlər toplanılır.



“Biz küçələrdə reydlər keçirib, uşaqlarla tanış olduq. Onlarla söhbətdən məlum oldu ki, çoxu küçələrdə gecələyir. Buna görə biz “Ümid yeri” xeyriyyə cəmiyyəti olaraq Azərbaycanda ilk uşaq sığınacağını yaratdıq. Küçə həyatını yaşayanlar təhsildən yayınmış, sağlıq durumu qaydasında olmayan, doğum haqqında şəhadətnaməsi itirilən və ya olmayan uşaqlardır. Biz o uşaqları reydlər vasitəsi ilə sığınacağa toplayaraq hər birinə fərdi qaydada yanaşdıq. 20 il ərzində küçə həyatına məruz qalmış, ən acı taleyə sahib olan 5 min uşaq bu sığınacağın qonağı olub”.

Sosial işçi Əsbət Tağıyevanın sözlərinə görə, sığınacağın qapısını döyən qadınların əksəriyyəti həyat yoldaşları tərəfindən işgəncələrə məzur qalanlardır. Onlar əsasən qeyri-rəsəmi nikahdan uşaq dünyaya gətirərək tərk edilirlər.

Hazırda sığınacağın 46 sakini var. Onlardan biri azyaşlı Qurbanov Əkbərdir. O, sığınacağa qardaşı və bacısı ilə birlikdə anası tərfindən gətirilib.



Əkbərin anası rəsmi nikahda olmadığı həyat yoldaşı tərəfindən tərk edilib. Onlar məcburiyyətdən qəbristanlıqla yaşamalı olublar. Ana daha sonra övladlarını sığınacağa verib.

Əsbət Tağıyeva: “Uşaqların atasını tapdıq. Amma bu işə yaramadı. Ata həmişə bura gələndə xoşagəlməz hadisələr baş verir. Uşaq astmadır. Hər həftə xəstələnir. Təcili yardım çağırırıq. Qardaşı Əlidə isə ürək çatışmazlığı var idi. 10 min manat pul yığıb, əməliyyat etdirdik. Ata və analarına desək də, onlar gəlmədilər.
Uşaqlar anaları ilə danışmaq istəyirlər. Özlüyümdə deyirəm ki, siz belə ananı yada salırsız, amma o sizinlə maraqlanmır. Həmin uşaqlara sənəd alandan sonra onlar məktəbə gedəcəklər”.



Ə.Tağıyevanın sözlərinə görə, sığınacaqda qalan uşaqların bəziləri sonradan öz yaxınlarına qovuşublar.

“Bir uşağın atasını Liviyada tapdıq. Həmin uşaq Bakıda rus qadından dünyaya gəlmişdi. Liviyalı oğlan tələbə vaxtı onunla qeyri-rəsmi ailə qurub. Sonra Liviyaya qayıdıb. Qadın isə həbsxanaya düşüb. Qadının bundan başqa iki uşağı var. Həmin uşaqları da bizə gətirdilər. Araşdırma apardıq, Liviyaya məktub yazdıq, orada atanı tapdıq. O, öz uşağını qəbul etdi.

Mingəçevirdən Bakıya gələn başqa bir uşaq küçədə tapılıb. Nənəvi onu diləndirirmiş. Həmin uşağın ana azərbaycanlı, atası isə türkdür. Keçən il həmin uşağın Türkiyədə qohumlarını tapdıq, onlar uşağa sahib çıxdılar. Həmin uşaq indi xoşbəxt həyat yaşayır.

Ukraynadan Tanya adında bir qız var idi. Onun atasını tapdıq. Sığınacaqda olan bir qızı bu yaxınlarda Moskvaya göndərdik. Onun anası azərbayacanlı ilə evlənmiş rus olub. Sonradan vəfat edəndən sonra uşaq kimsəsiz qalıb. Həmin qız indi Moskvada sığınacaqda qalır. Astarxandan onun xalalarını tapmışıq”.

“Təmiz Dünya” Qadınlara Yardım İctimai Birliyinin sədri Mehriban Zeynalova isə uşaqlara laqeydliyin kökünü ailə münasibətlərinin düzgün qurulmamasında görür. Onun fikrincə, ailələrin dağılmasında əsas səbəblərdən biri məhz qadınların öz uşaqlarından vasitə kimi istifadə etməsidir.



“Biz sosial şəbəkələrdə görürük ki, şərhlərin içərisində çoxlu qınaq var. Yazırlar ki, qadın nəyə görə 4, ya 6 uşaq dünyaya gətirib. Bizdə qadın uşaq dünyaya gətirir ki, kişini özünə bağlasın. Uşaq olanda kişi evə daha çox bağlanır. Qadın düşünür ki, 6 uşağın məsuliyyətini hiss edərək kişi onu tək qoymayacaq”.

Ancaq təcrübə göstərir ki, hətta 5-6 uşağı olan qadınlar da həyat yoldaşları tərəfindən tərk edilirlər. Bütün hallarda məsuliyyətsiz icdivacın cəzasını valideynlərdən çox uşaqlar çəkir.

































Şəhanə Rəhimli,
Foto: Elvin Abdulla
Video: Əhməd Xəlilov, Bəxtiyar Məmmədov
AzVision.az