Moskva görüşündən nə gözlənilirdi, nəticəsi necə oldu? - ŞƏRH

 Moskva görüşündən nə gözlənilirdi, nəticəsi necə oldu? -  ŞƏRH
  16 Aprel 2019    Oxunub:4063
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üzrə növbəti danışıqlar Moskvada baş tutub. Aprelin 15-də Rusiyanın təşəbbüsü ilə Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov və Ermənistanın XİN rəhbəri Zöhrab Mnatsakanyan arasında görüş keçirilib.
Nazirlərin görüşündə ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri və ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin şəxsi nümayəndəsi ilə yanaşı Rusiyanın XİN başçısı Sergey Lavrov da iştirak edib.

Moskva görüşü barədə KİV-ə açıqlamasında Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov danışıqların faydalı və substantiv keçdiyini deyib: “Çox faydalı görüş oldu. İndiyə qədə danışıqlarda irəliləyişə imkan verməyən məsələləri konkret şəkildə müzakirə etdik. Tam şəkildə irəliləyişin olmasını deyə bilmərəm. Ancaq Ermənistan tərəfi ilə bəzi problem yaradan məqamları ətraflı və daha dərindən başa düşə bildik. Məsələn, Ermənistan tərəfi statusla və təhlükəsizliklə bağlı məsələ qaldırdı. Biz isə qoşunların işğal altında olan torpaqlardan çıxarılması və məcburi köçkünlərin geri qaytarılması məsələsini qaldırdıq. Bu dörd fikir əsasında çox dərin müzakirələr apardıq”.



E.Məmmədyarov, həmçinin vurğulayıb ki, görüşdə bəzi təkliflər səsləndirilib: “İndidən bu təklifləri açıqlamaq istəmirəm. Bu, həm Rusiya, həm həmsədrlər, həm də Azərbaycan və Ermənistan tərəfinin təklifləridir. Biz bu istiqamətdə işimizi davam etdirəcəyik”.

Azərbaycan və Ermənistan jurnalistlərinin Bakıya, İrəvana, eləcə də Dağlıq Qarabağa səfərlərinin təşkili məsələsinə toxunan nazir bu mövzuda razılığa gəlindiyini söyləyib: “Bu çox maraqlı fikirdir ki, erməni və azərbaycanlı jurnalistlər Yerevana, Bakıya, Dağlıq Qarabağa səfərlər etsinlər. Bundan əlavə, cəbhə bölgəsində kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan əhalinin təhlükəsizliyinin təmin olunması barədə razılığa gəldik. Ümid edirəm ki, Ermənistan tərəfi buna hörmətlə yanaşacaq. Sakinlərə öz torpaqlarında işləməyə imkan yaradacaqlar”.



Nazirlərin Moskva görüşünü AzVision.az -a şərh edən millət vəkili, politoloq Rasim Musabəyov bildirib ki, tərəflər arasında dialoq aparılsa da, razılaşma üçün yaxınlaşma təmin olunmayıb.

“Danışıqlar prosesi gedir. Ancaq düşünmürəm ki, hansısa bir nəticəyə yaxınlaşmışıq. Yaxın zamanalarda Rusiya prezidenti Vladimir Putinin, Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərinin iştirakı ilə hansısa bir üçtərəfli görüş nəzərdə tutulubsa, bu, o deməkdir ki, Moskvada nələrsə ciddi müzakirə edilib və qərar vermə mərhələsi yetişir. Belə bir görüş elan olunmadığı halda demək olar ki, danışıqlarda real nəticə yoxdur”.



R.Musabəyovun sözlərinə görə, müsbət mühit işin irəliyə aparılması üçün yaradılır: “Əgər iş qabağa getmirsə, mühitin tərəfləri razılaşmaya gətirəcəyi yanlışdır. Əsas vacib olan qərarların verilməsidir. Bu qərarları vermək üçün daha əlverişli mühitə ehtiyac var. Dəfələrlə jurnalistlər, ziyalılar gedib-gəliblər. Vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələri görüşlər keçirib, müzakirələr aparıblar. Bütün bunların nəticəsi olubmu? Yox. Ona görə bu görüşlərdən nəticə gözləməyə dəyməz. Nəticə masa arxasında əldə olunmalıdır. Qalanları fondur. Danışıqların perspektivini görərək, bəlkə də öncədən müsbət fon yaratmaq istəyindədirlər. Bu, baş verəcək, ya verməyəcək, onu öncədən söyləmək çətindir”.

Politoloq Sahil İskəndərov isə hesab edir ki, belə görüşlərə böyük ümidlər bəsləmək lazım deyil: “İstər, Vyana, istərsə də Moskva görüşlərində əsas müsbət məqam yeni Ermənistan rəhbərliyinin separatçı rejimin masa arxasına gətirmək cəhdlərinin puça çıxmasından ibarətdir. İkinci mühüm məqam isə nazir Elmar Məmmədyarovun söylədiyi kimi bir sıra məsələlərdə irəliləyişlərin əldə olunmasıdır. Hətta nazir qeyd etdi ki, görüşdə Rusiya, Ermənistan və Azərbaycanın müəyyən təklifləri olub. Əlbəttə, belə təkliflərin geniş ictimaiyyətə açıqlanmasına böyük bir ehtiyac yoxdur. Çünki bunlar ilkin anlaşma ola bilər və konkret razılaşmalarda özünü göstərməlidir. Yəqin təkliflər və anlaşmalar hər iki tərəfdən öyrəniləcək və daha da dərinləşdirləcək. Yalnız bundan sonra geniş ictimaiyyətə açıqlanmalıdır. Düşünürəm ki, nazir Elmar Məmmədyarov bu məsələdə düşünülmüş bəyanat verib. Girovların öz ailələri ilə görüşmək barədə razılşama da mühüm məqamlardandır. Düşünürəm ki, bu gələcəkdə əsir və girovların dəyişdirilməsi istiqamətində ilk addım ola bilər”.



Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın “Azərbaycan qərar versin, biz münaqişəni sülh yolu ilə həll edəcəyik, yoxsa hərb?!” bəyanatına toxunan politoloq qeyd edib ki, bu, spekulyativ bəyanatdır: “Paşinyan sələfləri kimi çalışır ki, Azərbaycan üzərinə sülh öhdəliyi götürsün. Amma Azərbaycanın 25 ildir problemi sülh yolu ilə həll etməyə çalışması rəsmi Bakının siyasi iradəsidir. Fikrimcə, sülh danışıqlarının müddəti razılaşdırılarsa, Azərbaycan bu öhdəliyi götürə bilər. Əgər bu müddət qurtarana qədər qarşı tərəf destruktiv mövqe sərgiləyərsə, əngəllər törədərsə, sanksiya tətbiq olunmalıdır. Əgər bu yoxdursa, Azərbaycan nə üçün belə bir öhdəlik götürməlidir? Yəni Ermənistan tərəfinin sülh yolu ilə həll məsələsinə istinad etməsinə Azərbaycan yalnız söylədiyim halda razılaşa bilər”.

Elvin Abdulqədirov
Azvision.az


Teqlər: Qarabağ   Moskva   Görüş   Şərh  





Xəbər lenti